Suy Niệm Lời Chúa Lễ Chúa Ba Ngôi Năm C

Suy Niệm Lời Chúa Lễ Chúa Ba Ngôi Năm C
Lời Chúa: Cn 8,22-31; Rm 5,1-5; Ga 16,12-15

Triết gia Gabriel Marcel đã từng nói: “hiện hữu nghĩa là đồng hiện hữu” (Esse est co esse). Câu nói này diễn tả một chân lí rằng con người không thể hiện hữu nếu không ở trong mối tương quan với tha nhân. Hay nói cách dân dã hơn, “không ai là một hòn đảo.” Tự bản chất con người có khuynh hướng bước ra khỏi chính mình để liên đới và tương quan với người khác. Tương quan với tha nhân chính là tấm gương ở đó chúng ta có thể khám phá ra mình là ai. Tha nhân chính là tấm gương giúp ta nhìn lại chính mình. 

Mặc dầu, qua việc suy tư về con người trên thế giới này, các nhà tư tưởng khám phá ra chân lí trên, tuy nhiên tất cả họ gặp chung một vấn đề, đó là họ không biết chân lí này từ đâu mà có. Chúng ta là hiện hữu tương quan, nhưng tại sao lại thế? Tại sao con người có thể tương quan với người khác mà không phải không tương quan? Nguồn gốc của các mối tương quan này xuất phát từ đâu? Mặc khải về Ba Ngôi có thể trả lời cho chúng ta biết điều này. 

Giáo huấn về Ba Ngôi mặc khải cho chúng ta biết rằng Thiên Chúa của Ki-tô giáo, mặc dầu đơn nhất, nhưng Ngài không đơn độc. Ở nơi Ngài, là sự hiệp thông tình yêu giữa Ba Ngôi Vị. Tự bản chất tình yêu không thể đóng lại trong chính nó, nhưng luôn mở ra để hướng đến một người khác. Vì Cha yêu con nên Ngài luôn hướng đến Con, và ngược lại. Chúa Thánh Thần chính là tình yêu giữa Cha và Con. Nói theo cách loại suy, người chồng yêu thương vợ và ngược lại, con cái chính hiện thân của tình yêu ấy. Như vậy, tương quan chính là cách thức hiện hữu của Thiên Chúa. Hay nói theo Boff tự ban đầu đã có sự hiệp thông tương quan, vì Thiên Chúa - Đấng hiện hữu trong tương quan -  là cội nguồi của mọi thụ tạo, cho nên sự tương quan mà các tư tưởng gia tìm thấy nơi đời sống con người xuất phát từ chính Thiên Chúa.

Tuy nhiên, việc nhận biết Thiên Chúa là Đấng hiện hữu trong tương quan có ảnh hưởng gì trên đời sống của chúng ta? Thực vậy, chúng ta được tạo ra theo hình ảnh Thiên Chúa. Nghĩa là, con người có khả năng hiện hữu như cách Thiên Chúa hiện hữu. Như vậy, việc chiêm ngắm cách thức Thiên Chúa hiện hữu sẽ định hướng đời sống của chúng ta. Chúng ta thấy một cách thức hiện hữu nơi Thiên Chúa Ba Ngôi mà chúng ta có thể rút ra được, đó là sự đa dạng trong hiệp nhất. Ba Ngôi tuy riêng biệt (sự đa dạng), nhưng cùng một bản tính (sự hiệp nhất). Nơi đời sống của Thiên Chúa, sự hiệp nhất không áp đặt sự đa dạng, và sự đa dạng không xoá bỏ sự hiệp nhất. Thực vậy, sự hiệp nhất mà không có sự đa dạng sẽ dẫn đến sự độc tài. Ngược lại, sự đa dạng mà không có sự hiệp nhất dẫn đến sự hỗn loạn. Chúng ta có thể nhận thấy nguyên tắc này vận hành trong các hình thức mà chúng ta xây dựng đời sống xã hội như: đời sống gia đình, đời sống giáo xứ, đời sống dòng tu, thậm chí là các hình thức chính trị. Thí dụ, nếu trong gia đình, người cha nhân danh sự hiệp nhất mà đàn áp tiếng nói của các thành viên khác trong gia đình, thì gia đình phụ hệ ra đời ở vợ và con cái bị áp bức, không có tiếng nói. Ngược lại, con cái nhân danh sự đa dạng không lắng nghe cha mẹ, thì gia đình có thể bị chia rẽ và tan vỡ. Cũng vậy, giữa mối tương quan của cha xứ với giáo dân; tương quan giữa bề trên trong cộng đoàn đời tu, với các tu sĩ; hay giữa nhà nước và người dân. Nếu nhà lãnh đạo không tôn trọng sự đa dạng, thì nó có thể dẫn đến sự độc tài chính trị; ngược lại nếu người dân nhấn mạnh đến sự đa dạng đến mức loại bỏ sự hiệp nhất, thì nó có thể dẫn đến tình trạng vô chính phủ, xã hội trở nên xáo trộn và binh biến. 

Tóm lại, mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi mặc khải cho chúng ta biết rằng con người có tương quan với nhau là bởi vì Thiên Chúa của chúng ta là Đấng Tương Quan. Ngài đơn nhất, nhưng Ngài không đơn độc, Ba Ngôi Vị hiệp thông với nhau trong tình yêu. Trong đời sống tương quan của Thiên Chúa sự đa dạng không xoá bỏ đi sự hiệp nhất; và sự hiệp nhất không áp bức sự đa dang. Nhưng cả hai được xảy ra đông thời, và đây chính là mô mẫu để chúng ta xây dựng đời con người trên thế giới này. Đời sống chúng ta trên thế gian phản chiếu chính đời sống của Thiên Chúa. Đời sống con người chính là dấu vết của đời sống Ba Ngôi Thiên Chúa nơi trần gian.