Mừng Lễ Chúa Giáng Sinh, chúng ta cùng chiêm ngắm Chúa Giêsu Hài Đồng qua mầu nhiệm “tự làm trống rỗng chính mình” (Kenosis) với bài học khiêm nhường của Ngài để lại cho mọi thời, mọi người và mọi nơi.
Trước hết, chúng ta thấy một vị Thiên Chúa hành động hoàn toàn khác lối suy nghĩ của con người. Như hình ảnh anh thanh niên trong Mc 10,21-22: Khi được Chúa Giêsu mời gọi đi bán tất cả gia tài, đem bố thí cho người nghèo khó, thì anh ấy sẽ có một kho báu trên trời. Nhưng khi nghe những lời đó, thì anh sụ nét mặt và buồn rầu bỏ đi, vì anh có nhiều của cải. Trong khi đó, Thiên Chúa thật lạ lùng. Ngài vốn mang thân phận/bản chất là Thiên Chúa, uy phong trên tất cả mọi loài nhưng Ngài lại chẳng thu vén, chẳng khư khư ôm giữ. Ngài chẳng làm mọi thứ, mọi giá để phải được ngang bằng với Thiên Chúa. Nhưng thay vì ôm vào người cho đủ thứ vinh quang, Ngài lại tự làm cho chính mình trở nên trống rỗng để nhận lấy thân phận của một kẻ nô lệ, một người tôi tớ phục vụ, một con người bình dị với tất cả những giới hạn của phận người. Thiên Chúa đã chọn đi con đường của sự khiêm hạ, con đường “đi xuống” đến tận cùng của kiếp nghèo, tận đáy của xã hội “làm thân nô lệ”. Một Đấng là Chúa của mọi loài, siêu vượt trên không gian và thời gian, giờ đây lại chấp nhận làm một kẻ nô lệ, một con người chịu sự chi phối của thụ tạo, của không gian và thời gian.
Đồng thời, hành động khiêm nhường được Ngài cụ thể hóa bằng việc Ngài không ngừng “đi xuống”, không ngừng “làm trống rỗng chính mình”, không ngừng hạ mình, hạ mình đến tận cùng của một kẻ nhỏ bé nhất. Từ trên cao Người hạ mình xuống thế, trong lịch sử loài người. Từ thân phận là Thiên Chúa, Người đã hạ mình xuống trong thân phận là một kẻ nô lệ. Là Thiên Chúa cao sang, Người đã tự nguyện xuống làm một con người phầm trần nghèo hèn, đảm nhận lấy thân phận con người đích thực, cụ thể và bước vào lịch sử nhân loại với tất cả phận người. Có thể nói, Người đã hạ mình xuống tận cùng, nơi không còn có thể xuống hơn nữa và đã làm rỗng chính mình để Ngài có thể mang lấy hết kinh nghiệm và sống trọn vẹn phận người nơi bản tính Thiên Chúa của mình.
Như vậy, Đức Giêsu Kitô là hình ảnh cụ thể, là mẫu gương chân thực để thực hành nhân đức khiêm nhường trong đời sống đức tin và luân lí của mỗi người chúng ta. Có thể, trong hành trình này, chúng ta sẽ rất khó khăn để đi con đường giống như Chúa đã đi là khiêm hạ đến tận cùng, là trao ban tất cả, sống vì người khác. Nhưng Chúa Giêsu đã dạy: “Hãy học cùng Ta vì Ta hiền lành và khiêm nhường trong lòng” (Mt 11,29) và thánh Phêrô đã khuyên răn: “Anh em hãy lấy đức khiêm nhường mà đối xử với nhau, vì Thiên Chúa chống lại kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường” (1Pr 5,5). Như vậy, chúng ta không chỉ luôn luôn được mời gọi, kích lệ, động viên để sống khiêm nhường, nhưng chúng ta luôn có một mẫu gương, một hình mẫu và cả một sự đồng hành, ban ơn và thêm sức từ Thiên Chúa để can đảm bước đi trên con đường này để đạt được ơn cứu độ.
Hơn nữa, không phải ngẫu nhiên trong kinh Cải Tội Bảy Mối, Giáo hội đặt nhân đức khiêm nhường được đặt lên hàng đầu: “Khiêm nhường, chớ kiêu ngạo”. Hay trong Hai Mươi Mầu Nhiệm Kinh Mân Côi, nhân đức khiêm nhường được nhắc đến ngay trong Mầu Nhiệm Thứ Nhất của Mùa Vui: “Thiên thần truyền tin cho Đức Bà chịu thai. Ta hãy xin cho được ở khiêm nhường”. Hơn nữa, thánh Augustinô nêu rõ: “khiêm nhường là nền tảng của tất cả các nhân đức khác”. Hay năm ngoái, trong Thánh Lễ Giáng Sinh, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh sự khiêm nhường là con đường dẫn chúng ta đến với Thiên Chúa. Nếu không có sự khiêm nhường, chúng ta sẽ bị cắt lìa khỏi sự hiểu biết về Thiên Chúa và chính bản thân mình. Như vậy, Giáo hội luôn ý thức rõ sự cần thiết và quan trọng của đức khiêm nhường trong đời sống của Giáo hội cũng như của mỗi người Kitô hữu trong hành trình theo Đức Kitô. Để sống trong sự hiệp nhất và đi vào tương quan mật thiết với Ngài, chúng ta không thể không sống khiêm nhường, sống vì người khác.
Tóm lại, như lời mời gọi tha thiết của Phaolô, cùng chính là ước mơ của Chúa rằng chúng ta hãy có những tâm tình như chính Ðức Kitô Giêsu (Pl 2,5). Chúng ta hãy sống vì người khác với một thái độ khiêm hạ. Đừng chỉ biết quy về mình, chỉ biết mưu tìm lợi ích cho mình, đừng ganh tị hay vì hư danh, để phá vỡ sự hiệp thông, sự hài hòa, tình yêu thương trong đời sống, nhưng hãy lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình (Pl 2,3-4).
